MIĘDZY KSIĄŻKAMI
KATALOG WYSTAWY „OSKAR I ZOFIA HANSENOWIE. FORMA OTWARTA" |MARCIN WICHA I ALEKSANDRA KĘDZIOREK
Wystawa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, to czwarta odsłona ekspozycji przygotowanej przez Soledad Gutiérrez, Aleksandrę Kędziorek i Łukasza Rondudę. Wcześniej prezentowana była w MACBA w Barcelonie (2014), Muzeum Serralves w Porto (2015) i Yale School of Architecture w New Haven (2016).
Wystawa prezentowała różne obszary i skale twórczej działalności, w których Forma Otwarta znalazła zastosowanie. Do założeń Formy Otwartej nawiązuje również architektura wystawy. W swoich rozwiązaniach przywołuje skojarzenia z projektami wystawienniczymi Oskara Hansena, a nielinearna narracja i możliwość swobodnego wyboru ścieżki zwiedzania sprawia, że sam spacer po ekspozycji staje się doświadczeniem w duchu Formy Otwartej.
Warszawska prezentacja była zwieńczeniem międzynarodowego tournée wystawy. Można ją było zobaczyć w Muzeum nad Wisłą od połowy września do końca października 2017, a na szczęście dla zainteresowanych wydany został znakomity katalog wystawy.
ab
KARTA ATEŃSKA - LE CORBUSIER
Karta ateńska to zestaw wytycznych do projektowania nowoczesnych miast stworzony przez architektów i urbanistów związanych z organizacją CIAM. Zjazd CIAM IV odbył się latem 1933 roku z udziałem przedstawicieli polskiej awangardy – Heleny i Szymona Syrkusów oraz Anatolii i Romana Piotrowskich. Helena Syrkus twierdziła wręcz, że odegrała kluczową rolę w opracowaniu tekstu „Postanowień” kongresu, tworzonego przez wielojęzyczne grono delegatów.
Dziesięć lat później, Le Corbusier wydał „Postanowienia” w zaktualizowanej i rozszerzonej wersji, jako Kartę ateńską. Po wojnie stała się ona drogowskazem dla urbanistów odbudowujących i budujących miasta na całym świecie, w tym w Polsce.
Karta ateńska budzi wiele kontrowersji. Optymistyczna i humanistyczna, czy nieludzka i technokratyczna? Jedno jest pewne – to najważniejszy miejski manifest XX wieku. Prezentujemy pierwsze od lat i najpełniejsze do tej pory polskie wydanie Karty, uzupełnione o wcześniej nie tłumaczone fragmenty.
Tekst i grafika oparte są na opracowanej przez Le Corbusiera edycji z 1943 roku. Oryginał wzbogacono o szkic oksfordzkiego profesora geografii miejskiej Johna R. Golda Jak stworzono Kartę ateńską oraz współczesny komentarz socjolożki Joanny Kusiak, która zastanawia się do czego Karta może służyć w XXI wieku (Wściekły rozwój miasta kontra nadopiekuńczy rozsądek utopii).
źródło: Centrum Architektury
ROZMOWY DRUGIE. ARCHITEKTURA JEST NAJWAŻNIEJSZA | EWA MAŃKOWSKA-GRIN
Pod koniec maja ukazał się trzeci już tom z serii „Architektura jest najważniejsza”, zatytułowany „Rozmowy drugie”. Tym razem Ewa Mańkowska-Grin rozmawia z historykami sztuki i krytykami architektury: Martą Leśniakowską, Małgorzatą Omilanowską, Martą A. Urbańską, Grzegorzem Piątkiem, Jackiem Purchlą, Romanem Rutkowskim, Kubą Snopkiem i Andrzejem Szczerskim.
Rozważane tematy to między innymi: chaos urbanistyczny, odpowiedzialność za przestrzeń wspólną, degeneracja krajobrazu, ekologia w projektowaniu i urbanistyce. Rozmowy biorą początek z zagadnień ogólnych, by w trakcie dyskusji przerodzić się w diagnozę sytuacji urbanistycznej i architektonicznej Polski stawianą w oparciu o detal i konkret. Spojrzenie historyków sztuki i krytyków architektury na omawianą problematykę w wielu miejscach różni się znacząco od podejścia architektów – rozmówców pierwszego tomu serii.
Ewa Mańkowska-Grin, nie ukrywając swych poglądów, nie stara się jednak rozstrzygać tego sporu na siłę. Punkt widzenia obu grup zawodowych na sytuację urbanistyczno-architektoniczną Polski w roku 2017 bywa bowiem bardzo odmienny, a stawiane tezy nie zawsze się wykluczają, częściej uzupełniają i dowodzą różnorodności możliwych postaw. Krytycy najczęściej przyjmują w rozważaniach perspektywę kulturową i historyczną. Dzięki temu zabierają nas w podróż nie tylko po Krakowie, Warszawie czy Wrocławiu, lecz także do małych polskich miasteczek i wielkich światowych metropolii, błyskotliwie i z łatwością poruszając się w przestrzeni różnych kultur i różnych czasów.
Kolekcja „ARCHITEKTURA JEST NAJWAŻNIEJSZA” jest poświęcona pamięci architekta i pedagoga, prof. TOMASZA MAŃKOWSKIEGO.
ŹRÓDŁO: WYDAWNICTWO EMG
REM KOOLHAAS ŚMIECIOWA PRZESTRZEŃ. TEKSTY
Centrum Architektury i Fundacja Bęc Zmiana przedstawiają pierwszy polskojęzyczny i najszerszy z dotychczas opublikowanych na świecie zbiór tekstów Rema Koolhaasa – wybitnego holenderskiego architekta i myśliciela, prowokatora, najważniejszego intelektualisty wśród architektów i architekta wśród intelektualistów. Najstarsze teksty pochodzą z lat 70. XX wieku, najnowszy z 2015 roku. Wśród nich znalazły się przełomowe eseje, takie jak Bigness, Miasto generyczne czy tytułowa Śmieciowa przestrzeń, a także zapisy wykładów oraz wywiad z autorem.
Koolhaas jest przenikliwym komentatorem współczesności, który potrafi nazwać to, co inni tylko przeczuwają. Nie boi się stawiać bezceremonialnych pytań o miejsce architektury w zglobalizowanej rzeczywistości, o świat podporządkowany logice kapitalizmu („reżim Y€S”), poddawany ekspresowej urbanizacji, przesycony obrazami. Pisze o dronach i zabytkach, smart city i ekologii, muzeach i centrach handlowych.
We wstępie do książki dr hab. Andrzej Leśniak tłumaczy: „Koolhaas pisze o współczesności z bardzo wielu perspektyw jednocześnie, wypróbowuje różne metody diagnostyczne, poziomy analizy, jak gdyby chciał sprawdzić, która perspektywa jest najskuteczniejsza, jaki sposób mówienia przyniesie efekty. Ale ostatecznie tak naprawdę żadna strategia nie zostaje wyróżniona; architekt wydaje się nie wierzyć w istnienie jakiejkolwiek niezmiennej prawdy kryjącej się
ŹRÓDŁO: CENTRUM ARCHITEKTURY
TEATR W BUDOWIE. DZIENNIK PODRÓŻY | BOLESŁAW STELMACH
Ze wstępu: „Książka jest zapisem procesu powstawania Teatru w Budowie – Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Zwycięstwo w międzynarodowym konkursie architektonicznym w 2009 roku zapoczątkowało trwającą siedem lat wyprawę przez czas opracowywania nowej koncepcji i przebudowy „współczesnych ruin” – teatru operowego, którego projektowanie i budowa rozpoczęły się w 1972 roku, a zakończyła w roku 2016.
To obraz owego- obejmującego ponad 44 lata - okresu widzianego z perspektywy 7 lat, podczas których autor zajmował się tym skrawkiem przestrzeni, a więc obraz subiektywny, na wskroś intymny.”
Książka składa się z części opisowej autorstwa Bolesława Stelmacha oraz albumu fotograficznego ze zdjęciami Marcina Czechowicza i Marcina Moszyńskiego. Jej interesująca koncepcja i oprawa graficzna autorstwa Idalii Smyczyńskiej, Roberta Zająca i Pawła Szarzyńskiego z Kolektywu: kilku.com – została nagrodzona na 20. Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie w ramach „Edycji - Konkursu na książkę edytorsko doskonałą”- za umiejętne dopasowanie charakteru publikacji do jej tematu - budowy gmachu. Absolutnie zasłużenie, bo już sama okładka z fakturą nawiązującą do charakterystycznych betonowych skuć na ścianach budynku Teatru - poprzez zmysł dotyku – zaprasza do wnętrza. Lektury… i samego obiektu.
Wydawca: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, Lublin 2016
ISBN: 978-83-61064-98-5
LE CORBUSIER. ARCHITEKT JUTRA | ANTHONY FLINT
Biografia Le Corbusiera, geniusza, który wierzył, że jego architektura będzie zmieniać społeczeństwo. Kontrowersyjne projekty, spektakularne realizacje, niezwykłe podróże i pełen sprzeczności portret psychologiczny człowieka legendy.
Życie i dzieło ikony modernizmu. [...] Spojrzenie Anthony’ego Flinta na „pierwszą gwiazdę architektury” przenikliwie wychwytuje pychę i słabości Le Corbusiera, które są istotne dla jego artystycznego znaczenia. –„Kirkus Reviews”
Flint maluje portret dość zróżnicowany, w ten sposób dociera do istoty tego, dlaczego Le Corbusier pozostaje tak enigmatyczną i zniewalającą postacią. –„The Washington Post”.
Wydawca: W.A.B., Warszawa 2017
ISBN: 978-83-280-2695-7
ŹRÓDŁO: W.A.B
POCHWAŁA CIENIA |JUN’ICHIRŌ TANIZAKI
[...] my, ludzie Wschodu stwarzamy piękno z cieni, które odszukujemy w banalnych, najmniej oczekiwanych miejscach. [...] Tacy już jesteśmy, że piękno znajdujemy nie w rzeczach, lecz w smugach cienia, które powstają przez oddziaływanie rzeczy na siebie, w grze światła i cienia. Fosforyzujący klejnot w ciemności mieni się światłem i barwą, w blasku dnia gubi gdzieś czar szlachetnego kamienia. Nie ma piękna bez cienia”.
Słynny esej z 1933 roku poświęcony japońskiej estetyce, tłumaczony na wiele języków, studiowany na wydziałach architektury i historii sztuki na całym świecie. Japoński pisarz próbuje zdefiniować w nim podstawy japońskiej estetyki, odwołując się do kategorii cienia jako metafory wieloznaczności, ulotności i przemijalności. Wychodząc od spostrzeżeń dotyczących budowy japońskiego domu czy kształtu przedmiotów codziennego użytku - Tanizaki zastanawia się nad tym, co charakteryzuje japońską estetykę, i jak wyraża się w niej stosunek do egzystencji. Książka poprzedzona jest wstępem Henryka Lipszyca, który przetłumaczył książkę na język polski.
Wydawca: Karakter, Kraków 2016
ISBN: 978-83-65271-26-6
ŹRÓDŁO: KARAKTER
